Psychologia i medycyna chińska

Bardzo interesującym ujęciem człowieka jest model oparty na 5-ciu żywiołach wg medycyny chińskiej.
szczególnie interesującą i wartościową cechą takiego ujęcia jest to, że eksponuje on bardzo mocno pozytywne cechy psychiczne.  

Jak wiemy w klasycznej zachodniej psychoterapii pacjent i terapeuta bardzo mocno skupieni się na patologii - koncentrują się na tym, co w pacjencie jest zakłócone - na urazach, traumach, kompleksach, lekach itp. 
Tymczasem w takim ujęciu może danemu człowiekowi po prostu brakować pozytywnych wzorców. Medycyna wschodnia bardzo często podkreśla taką właściwość umysłu, że cecha, na której koncentrujemy się mentalnie - staje się dla nas coraz bardziej wyrazista i ma na nas coraz większy wpływ. 
Kiedy koncentrujemy się np. nadmiernie na źle, które zewsząd nas otacza (czy kusi, czy jeszcze coś innego) - to w efekcie w naszym życiu jest coraz mniej miejsca na miłość i pozytywne cechy. Nasza uwagę zaprzątają bowiem w przeważającej części same negatywy.

Podobnie w obszarze psychoterapii - bardzo pomocnym i korzystnym procesem jest wyeksponowanie na pierwszym planie pozytywnych cech, które byłyby wzorcem. Poprzez myślenie o nich, zwrócenie uwagi na ich obecność w swoim wnętrzu - w jakimś stopniu je wzmacniamy.
Stare wschodnie systemy rozwoju wewnętrznego (np. joga, ajurweda, medycyna chińska i tybetańska) w dużym stopniu korzystały z metod kontemplacji pozytywnych cech w swoim wnętrzu. Tak np. znana w Tybecie medytacja miłującej dobroci polegała m.in. na skupianiu się na obecności tej cechy (miłującej dobroci) w swoim wnętrzu. Kontemplowanie miłującej dobroci, myślenie o niej, wzbudzanie jej i rozwijanie w sobie - wszystkie te metody kierowania swojej uwagi ku takiej właściwości - w efekcie powodowały wzmacnianie takich właściwości, co w efekcie przekształcało ludzką psychikę ku bardziej dojrzałej postaci. Niewątpliwie tego typu postępowanie ma bardzo silne działanie terapeutyczne.

Spójrzmy zatem na próbę ujęcia ludzkiej psychiki w oparciu o model 5-ciu żywiołów w medycynie chińskiej. Jak wiadomo model ten (obieg pięciu żywiołów) wygląda następująco: woda > drewno > ogień > ziemia > metal.

Cykl ten zaczyna się od wody (oznaczającej stan przed narodzinami i rodzenie się), jak i kończy się na wodzie, która wtedy oznacza umieranie i rodzenie się na nowo. 
Tak np. w cyklu pór roku - woda (żywioł wody) wyraża zimę, w której umiera poprzedni cykl roczny i zarazem rodzi się nowy - jest to okres spoczynku, by życie ruszyło na nowo na wiosnę. 
Wiosenne rozkwit sił życiowych to żywioł drewna, ogień to najbardziej gorąca część lata (w naszym klimacie - czerwiec), następnie późne, dojrzałe lato to ziemia (żywioł ziemi), okres jesiennych zbiorów to jesień ( w cyklu życia człowieka jest to okres po zakończeniu pracy zawodowej, kiedy to powinniśmy obfitować w życiową mądrość nagromadzoną w ciągu całego życia), a następnie jesień zaczyna wygasać w zimie (żywioł wody), by życie mogło narodzić się na nowo.

Bardzo ciekawe jest jednak spojrzenie na żywioły w medycynie chińskie w ich aspekcie psychologicznym. Cykl jest tu omówiony od drewna - energii budzenia się życia i rozpoczęcia wzrostu.

Żywioł: drewno
Narządy: wątroba, pęcherzyk żółciowy

Właściwości pozytywne: Pozytywnym aspektem zdrowego i zharmonizowanego żywiołu drewna jest cierpliwość. Silny aspekt żywiołu drewna to wyrozumiałość dla siebie i innych. Zdolność pogodzenia ze sobą tolerancji i wyrozumiałości wobec innych z wyraźnym widzeniem swoich własnych celów. Zdolność do zachowania relaksu, harmonii i pozytywnej postawy nawet w trudnych sytuacjach. Odprężenie i kreatywność. Żywioł drewna ma związek z oczami - osoba cechuje się jasnym spojrzeniem oraz wyrazistą wizją przyszłości. 

Żywioł: ogień
Narządy: serce, jelito cienkie, osierdzie serca, system ciepłoty ciała

Właściwości pozytywne: Radość pełna harmonii. Jasny umysł. Inteligencja, szybkość poznawania nowych rzeczy i otwartość na nowe rozwiązania. Jeżeli nasz żywioł ognia jest w harmonii, to mamy spokojny, głęboki sen. Promienna twarz także jest wyrazem zdrowego i poprawnie działającego żywiołu ognia. Inne właściwości związane z właściwie funkcjonującym ogniem to zrozumienie dla drugiego człowieka, miłość, harmonia życia seksualnego.

Żywioł: ziemia
Narządy: śledziona, trzustka, żołądek

Właściwości pozytywne: Stabilność, kontakt ze swoim centrum. Stałość, zrównoważenie, umiejętność polegania na sobie. Harmonia żywiołu ziemi oznacza także zdolność do wczuwania się w położenie innych i niesienia im pomocy. Umiejętność odczuwania harmonii w każdej sytuacji - zdolność czucia się jak u siebie w każdej okoliczności.

Żywioł: metal
Narządy: płuca, jelito grube

Właściwości pozytywne: Pozytywne nastawienie do życia i do zmian w życiu. Poczucie sprawiedliwości i przenikliwy umysł analityczny. Zdolność tworzenia teorii i uogólnień (na temat spraw, z którymi mamy kontakt). Umiejętność instynktownego rozpoznawania sytuacji.

Żywioł: woda
Narządy: nerki, pęcherz moczowy

Właściwości pozytywne: Głęboki spokój, bardzo silna wola. Konsekwencja i bardzo duża moc wewnętrzna. Silny żywioł wody powoduje także silną energię seksualną. Nie uleganie w łatwy sposób fizycznemu i umysłowemu wyczerpaniu - bardzo duża wytrzymałość.

Więcej ilość teoretycznych informacji na temat żywiołów mogą Państwo znaleźć w książce: Wilfred Rappenecker - 5 żywiołów i 12 meridianów, shiatsu i akupresura. 
Bardzo dużo praktycznych porad dotyczących zastosowania żywiołów do wzmacniania zdrowia fizycznego i psychicznego znajdziecie Państwo w mojej książce  Uzdrawianie mocą żywiołów.

 
Góra Strony